Η τραγική είδηση φθάνει στο Υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα με τηλεγράφημα του Προξένου του Μοναστηρίου που αναφέρει τα εξής : "... Παρελθούσαν Τετάρτην, 13 τρέχοντος (Οκτωβρίου) ημετέρων ευρεθέντων εν χωρίω Στάτιστα και περί ώραν 5 μ.μ. ήρξατο πυρός κατά των ημετέρων. Ημέτεροι απήντησαν γενναίως, μετά δίωρον δε ανταλλαγήν πυροβολισμών, απεφάσισαν επιχειρήσωσιν έξοδον. Παύλος Μελάς ώρμησε πρώτος επί κεφαλής αυτών, οπότε σφαίρα τουρκική πλήξασα αυτόν κατά την οσφυακήν χώραν, ετραυμάτισε θανασίμως. Σύντροφοί του τον... εναπέθεσαν παρακειμένω οικίσκω, ένθα, μετά ημίσειαν ώραν, διαρκούσης πάντοτε συμπλοκής, εθνικός ήρως ησύχασε ..." !
Η μοιραία ημέρα , η 13 Οκωβρίου του 1904. Ο Παύλος Μελάς βρίσκεται με τα παλικάρια του στην Στάτιστα προκειμένου να έλθει σε επαφή με τους τοπικούς οπλαρχηγούς Π. Κύρου και Καούδη. Όμως η παρουσία του προδίδεται στους Τούρκους, απο τον αρχηγό των κομιτατζήδων Κορεστίων Μήτρο Βλάχο. Σε λίγο έρχεται στην Στάτιστα ενισχυμένο τουρκικό απόσπασμα και περικυκλώνει το σπίτι στο οποίο βρίσκεται ο Παύλος Μελάς. Και ακολουθεί σκληρή μάχη. Καθώς πλησιάζει η νύχτα, σε μια ανάπαυλα της σύγκρουσης ο Παύλος Μελάς βγαίνει απο το σπίτι, για να διαπιστώσει αν το τουρκικό απόσπασμα έφυγε απο το χωριό. Όμως δέχεται μια σφαίρα στην οσφυακή χώρα που σε λίγη ώρα τον αφήνει νεκρό. Το άγγελμα του θανάτου του ήρωα της Μακεδονίας μας προξένησε ρίγη συγκίνησης, σε όλη την Ελλάδα.
Είχε σπείρει με την θυσία του το σπόρο της ελευθερίας στα άγια χώματα της Μακεδονίας, που σιγά σιγά θα έβρισκε το δρόμο της ανεξαρτησίας. Ο κουνιάδος του Παύλου Μελά Ίωνας Δραγούμης θα πεί χαρακτηριστικά «Ο Μελάς... με τη σπίθα που άναψε στον καθένα, πολλοί, ήταν τυφλοί ως τότε, είδαν». Ενώ ο φλογερός ρασοφόρος Γερμανός Καραβαγγέλης για την έξοχη ηθική προσφορά του Παύλου Μελά αφηγείτο σε έναν φίλο του «Όπου να΄ναι φτάνουν απο κάτω και ελληνικά σώματα. Κρητικοί και Μανιάτες. Θα δείς κάθε κλαδί και παλικάρι». Και πράγματι πολλοί οπλαρχηγοί ελληνικών σωμάτων απο όλα τα μέρη της απελεύθερης Ελλάδας, θα πάρουν την τιμημένη σκυτάλη του Παύλου Μελά και μέσα απο ατέλευτες πράξεις ηρωϊσμού και αυτοθυσίας, θα δρομολογήσουν σιγά σιγά την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας. Πλάι στον Παύλο Μελά πολέμησαν πολλά παλικάρια της Μακεδονικής ελευθερίας, αυτός όμως αναγορεύτηκε απο την ιστορική μοίρα ο κορυφαίος πρωταγωνιστής της. Ο σύντροφος και φίλος του Παύλου στον μεγάλο αγώνα Κ. Μαζαράκης θα γράψει σχηματικά «Ο Παύλος Μελάς αντιπροσωπεύει όλη την ιδεολογική δύναμη του αγώνος».
Κοσμοπολίτης
Πώς όμως ένας κοσμοπολίτης σαν τον Παύλο Μελά που γεννήθηκε στη Μασσαλία αγάπησε με τόσο πάθος την Ελλάδα και έπεσε γι αυτήν; ήταν προφανώς η έμπνευση από τον πατέρα του, την οικογένειά του που τον έκανε να σκέφτεται ελληνικά. Είναι η εποχή με τις μεγάλες ανακατατάξεις στην Βαλκανική και τους λαούς της απο την Βοσνία μέχρι και την Κρήτη, να ξεσηκώνονται με κινήματα εναντίον του Σουλτάνου. Στην Ελλάδα, στις αλύτρωτες Θεσσαλία, Κρήτη, Ήπειρο και Μακεδονία, αναφύονται επαναστατικά κινήματα, που διεκδικούν την πολυπόθητη ένωση με την μητέρα Ελλάδα. Τα κινήματα αυτά επανδρώνονται απο απλούς πολίτες, σπουδαστές, κληρικούς, χωροφύλακες, μέχρι και καλόγηρους, που σπεύδουν να εκδηλώσουν την στήριξή τους στον πατριωτικό αγώνα. Σημαντική είναι ακόμα και η οικονομική βοήθεια πρός τους κατατρεγμένους αλύτρωτους έλληνικούς πληθυσμούς, που συγκεντρώνεται με εράνους απο το εξωτερικό. Ενώ την ίδια περίοδο στην απελεύθερη Ελλάδα, γίνονται διαδηλώσεις με καθολικό αίτημα να κηρύξει η Ελλάδα τον πόλεμο εναντίον της Τουρκίας, συντασσόμενη στρατιωτικά στο πλευρό της Ρωσίας, δοθέντος ότι μαίνεται ο ρωσοτουρκικός πόλεμος. Η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να βγεί στον πόλεμο, αλλά εν τω μεταξύ υπογράφεται μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας το 1878 ανακωχή. Τα ελληνικά στρατεύματα συγκεντρωμένα στη Λαμία, δεν προλαβαίνουν να συμμετάσχουν στις πολεμικές επιχειρήσεις, πάραυτα η Ελλάδα καρπούται ένα σημαντικό διπλωματικό όφελος. Επιτυγχάνει την αμνήστευση των αγωνιστών της Θεσσαλίας, Κρήτης, Ηπείρου και Μακεδονίας και ταυτόχρονα εξασφαλίζει την εγκατάσταση Χριστιανου διοικητή στην Κρήτη.
Η Γαλλία και η Κρήτη
Ο Παύλος είδε το φως της ζωής στις 29 Μαρτίου του 1870 στην Μασσαλία της Γαλλίας. Γονείς του ήταν ο Μιχάλης Γ. Μελάς (1833-1897) και η Ελένη Βουτσινά κόρη επιφανούς Κεφαλλονίτη εμπόρου απο την Οδησσό. Η οικογένεια του Μελά ήλκε την καταγωγή της απο την περίσεπτη ιστορικά οικογένεια των Μελάδων της Ηπείρου, τα κοινωνικά ίχνη της οποίας έφθαναν ως την βασιλεύουσα πρίν την άλωσή της. Η οικογένεια καταγράφεται με υψηλό στρατιωτικό και πολιτικό κύρος στο Βυζάντιο, ως οικογένεια των «Κεφαλάδων» ή «Μελανάδων» απο το σκούρο μελανό χρώμα του προσώπου τους. Ενώ κατά μια άλλη ιστορική εκδοχή, οι «Μελάνάδες» προέρχονται απο την οικογένεια των «Στρατηγόπουλων». Ο πατέρας του Παύλου Μελά Μιχάλης, ήκμασε οικονομικά στην Μασσαλία ασχολούμενος με το εμπόριο και σημαντικό τμήμα της περιουσίας του, διέθετε για φιλανθρωπικούς και εθνικούς σκοπούς. Το 1874 η οικογένεια Μελά ήλθε απο την Μασσαλία στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε σε οικία, σε κτίριο που βρίσκεται σήμερα η «Αθηναϊκή Λέσχη». Σ΄αυτό το σπίτι ο Παύλος έκανε τα πρώτα του βήματα στη ζωή και εγκολπώθηκε την αύρα και το κλίμα της αστικής τάξης της εποχής. Η μητέρα του τον γαλουχεί στον ευγενή πατριωτισμό και στην αγάπη πρός την πατρίδα, αφού όλη η οικογένεια με ποικίλους τρόπους και δραστηριότητες υπηρετεί τους εθνικούς σκοπούς, παράλληλα με την υψηλή οικονομική και κοινωνική της παρουσία.
Η οικογένεια Μελά τεταγμένη στην εθνική ιδέα, με κάθε ευκαιρία γαλουχεί τα παιδιά στον αγνό και ανιδιοτελή πατριωτισμό και στην υπηρεσία χρέους πρός την πατρίδα. Ο εορτασμός των εθνικών εορτών, συνιστά για τον νεαρό Παύλο Μελά μέρες εθνικής μυσταγωγίας, αφού με θρησκευτική κατάνυξη, σεβασμό και ιερότητα πρός τις στιγμές της ηθικής μεγαλουργίας του έθνους, μαθαίνει για τους μεγάλους αγώνες για την πατρίδα. Η παιδική ηλικία του Παύλου Μελά συμπίτει χρονικά με το ρωσουτουρκικό πόλεμο και την Συνθήκη του «Αγίου Στεφάνου» το 1878, που του ασκούν επάνω του μια ηθική μαγεία. Αλλά και αυτό το απλό αντίκρυσμα των όπλων που φυλάσσονται στο υπόγειο του σπιτού του, τα οποία συγκεντρώνει ο πατέρας του Μιχαήλ Μελάς για να αποστείλει στους αγωνιστές της ανεξαρτησίας της Κρήτης, προηξενεί ηθική έξαρση στον μικρό Παύλο και του κραταιώνει μέσα στην ψυχή του το φρόνημα για την πατρίδα. Σημαντική ακόμα επίδραση στον ψυχισμό του έχει η Γιαννιώτικη καταγωγή του, που συχνά υπομνίζεται απο τον πατέρα του, μαζί με τον πόθο για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Σύνδρομο και διαπλαστικό εδώ του λεπταίσθητου ψυχισμού του μικρού Παύλου για τους ηρωϊκους αγώνες του έθνους, είναι το παρακάτω χωρίο «το περιβάλον του σπιτιού του,η εθνική δράσις του πατέρα του, η παρακολούθησις των εθνικών εορτών και τελετών, ενασκούν τεράστια ψυχολογική επίδραση επ΄αυτού. Το τυχαίο αντίκρυσμα πολλών όπλων φυλασσομένων κρυφά εις τα υπόγεια του σπιτιού του και προοριζομένων για την Κρήτην, αι συζητήσεις περι των εθνικών θεμάτων που ήκουε συχνά εις το σπίτι του την εποχή εκείνη μετά τον Ρωσοτουρκικόν πόλεμον και την συνθήκη του «Αγίου Στεφάνου» (1878) του επροξένησαν μεγάλην εντύπωσιν. Έκτοτε ήδη ωνειροπόλει να καταταγεί εις τον στρατόν, όταν μεγαλώσει, ώστε αυτός να αφιερωθεί δια την επανόρθωσιν των αδικιών....».
Η πρώτη αποστολή
Η πρώτη πολεμική εμπλοκή του Παύλου Μελά ήταν στον άτυχο πόλεμο του 1897. Που του στοίχισε πολύ. Η πρώτη αποστολή του Παύλου Μελά στην Μακεδονία, ήταν σαν μέλος μιας τετραμελούς ομάδας Αξιωματικών και έγινε με Κυβερνητική εντολή. Οι άδειες που τους δόθηκαν από το Υπουργείο Στρατιωτικών αφορούν τις μετακινήσεις τους μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους (αντικειμενικός στόχος τους είναι η περιοχή μεταξύ Μοναστηρίου και Καστοριάς όπου δραστηροποιούνται κύρια οι Βούλγαροι κομιτατζήδες), και τα διαβατήριά τους εκδόθηκαν με ψευδώνυμα. Το ψευδώνυμο που διάλεξε ο Παύλος είναι ΜΙΚΗΣ ΖΕΖΑΣ.
Μίκης, από το όνομα του γιου του Μιχαήλ, που φωνάζουν χαϊδευτικά Μίκη και Ζέζας, από το όνομα της κόρης του Ζωής, που φωνάζουν χαϊδευτικά Ζέζα!
ΠΗΓΕΣ
-http://www.politikanet.gr
-http://mikiszezas.blogspot.gr/
-wikipedia.org
BLOKO.GR
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου