Sxoleio
«Ετοιμοι; Πάμε!». Το έναυσμα που δίνουν αυτές τις ημέρες οι καθηγητές στους κάμεραμεν για να αρχίσουν τη μαγνητοσκόπηση του μαθήματός τους, είναι το πρώτο βήμα ώστε το πανεπιστήμιο να ανοίξει ένα μεγάλο παράθυρο στην κοινωνία και το πλατύ κοινό.
Πλέον, στην Ελλάδα η συντριπτική πλειονότητα των πανεπιστημίων και ΤΕΙ συμμετέχει στο πρόγραμμα των ανοιχτών ψηφιακών μαθημάτων, που θα προσφέρονται δωρεάν μέσω Διαδικτύου.
Ο καθένας μπορεί να μάθει, για παράδειγμα, για την ιστορία των πόλεων από την αρχαιότητα έως σήμερα, για τη διαμόρφωση των διεθνών οικονομικών σχέσεων, για τη Γαλλική Λογοτεχνία στον Μεσαίωνα, έως τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της βιολογίας και της ιατρικής. Η ανάπτυξη ψηφιακών μαθημάτων αποτελεί διεθνή τάση, που αναπτύσσεται αλματωδώς την τελευταία δεκαετία στα πανεπιστήμια της Δύσης.
Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευσης και Διά Βίου Μάθησης του υπ. Παιδείας, τα ελληνικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ έχουν δηλώσει ότι θα προσφέρουν ψηφιακά σταδιακά μέχρι τα τέλη του 2015 παραδόσεις διδασκόντων τους για συνολικά 7.371 μαθήματα. Πιο συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα συμμετέχουν 19 πανεπιστήμια, τα οποία θα μαγνητοπήσουν 5.391 μαθήματα καθηγητών τους, ελεύθερα προς το κοινό. Ο αριθμός των μαθημάτων ανά πανεπιστήμιο αντιστοιχεί στο μέγεθος του ιδρύματος. Ετσι, πρώτο όλων είναι το Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης με 1.082 προσφερόμενα μαθήματα, ενώ ακολουθεί το Παν. Αθηνών με 791 μαθήματα. Τα λιγότερα μαθήματα θα προσφέρει το Παν. Δυτικής Μακεδονίας.
Στο… παιχνίδι μπήκαν δυνατά και τα τεχνολογικά ιδρύματα της χώρας. Συνολικά 10 ΤΕΙ θα προσφέρουν στο Διαδίκτυο 1.980 μαθήματα διδασκόντων τους έως το 2015. Εξ αυτών τα περισσότερα πρόκειται να δημιουργήσει το ΤΕΙ Αθηνών (440 ψηφιακά μαθήματα) και τα λιγότερα (67) η Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.
Ηδη, σε διάφορα πανεπιστήμια και ΤΕΙ έχουν αρχίσει να μαγνητοσκοπούνται οι παραδόσεις διδασκόντων και να αναρτώνται σε διαδικτυακή πλατφόρμα. Βέβαια, μετά το τέλος του εαρινού εξαμήνου στα ΑΕΙ θα ακολουθήσει η επεξεργασία του υλικού αυτού, με αποτέλεσμα το μεγάλο «κύμα» αναρτήσεων ψηφιακών μαθημάτων να αναμένεται από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος.
Τα ψηφιακά μαθήματα θα είναι αντίστοιχα των μαθημάτων των προγραμμάτων σπουδών και το περιεχόμενό τους θα παρουσιάζεται οργανωμένο βάσει προδιαγραφών, ώστε να συνιστούν αυτοδύναμα μαθήματα και να επιτρέπουν την αυτοτελή μελέτη τους. Οπως εξήγησε, μιλώντας στην «Κ», ο πρόεδρος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του ΑΠΘ και υπεύθυνος για το έργο στο ίδρυμα κ. Περικλής Μήτκας, θα δημιουργηθούν τρεις κατηγορίες ψηφιακών μαθημάτων, ανάλογα με το προσφερόμενο υλικό.
Στην πρώτη περιλαμβάνονται μαθήματα για τα οποία θα διατίθεται υλικό (powerpoints, σημειώσεις του διδάσκοντος, ασκήσεις, βιβλιογραφία κ.ά.) καθώς και κάποιο διαδραστικό υλικό. Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται τα μαθήματα για τα οποία μπορεί να υπάρχει και κάποιο βίντεο από την παράδοση ή ηχητικό υλικό μέσω του οποίου ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ακούσει μέρη της διδασκαλίας ή και ολόκληρη. Στην τρίτη κατηγορία περιλαμβάνονται τα μαθήματα με το πιο πλούσιο υλικό. Δηλαδή, βιντεοσκοπημένες οι διαλέξεις του διδάσκοντος για 13 εβδομάδες και υλικό σχολιασμού της παράδοσης. Στο σύνολό τους τα ψηφιακά μαθήματα θα είναι επίσης ελεύθερα, διαθέσιμα προς όλους –χρειάζεται μία απλή επίσκεψη του ενδιαφερομένου στην ψηφιακή πλατφόρμα κάθε ΑΕΙ– και πρόκειται να τροφοδοτήσουν την «Εθνική Πύλη Ανοικτών Ακαδημαϊκών Μαθημάτων», η οποία αναπτύσσεται και υποστηρίζεται από το Ακαδημαϊκό Διαδίκτυο – GUnet.

Ανοιγμα στην κοινωνία

«Με τα ψηφιακά μαθήματα ανοίγει το πανεπιστήμιο στην κοινωνία, η οποία θα μπορεί να έχει εποπτεία της δουλειάς στα ελληνικά ιδρύματα, αλλά και της αριστείας τους. Επίσης, καλύπτονται ανάγκες της κοινωνίας για πρόσβαση στη γνώση υψηλού επιπέδου», ανέφερε στην «Κ» η επίκουρη καθηγήτρια Γαλλικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ κ. Τιτίκα Δημητρούλια.
Και πρόσθεσε: «Αυτό το βήμα θα λειτουργήσει υποστηρικτικά προς γνωστικούς τομείς και πεδία, όπως στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, που σήμερα είναι σε δυσχερή θέση λόγω της κρίσης. Εξάλλου, είναι ένα βήμα για μελλοντικές συνέργειες των ΑΕΙ με την κοινωνία».

Διεθνής τάση που προωθεί τη συνεργασία

Διεθνές «κίνημα» στον χώρο των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων χαρακτηρίζει το Πανεπιστήμιο Αθηνών την προσφορά ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου υψηλής ποιότητας ελεύθερα χρησιμοποιήσιμου και προσβάσιμου μέσω του Διαδικτύου. Και είναι γεγονός ότι πρόκειται για μία τάση στην οποία επενδύουν όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια της Δύσης. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της έρευνας της καθηγήτριας στο βρετανικό Kingston University κ. Ρόμπιν Μίντλχερστ, βάσει της οποίας το 2012 περίπου το 95% των δημοσίων πανεπιστημίων διεθνώς προσέφερε διαδικτυακά μαθήματα.
Εξ αυτών, το 25% περίπου των πανεπιστημίων είχε μόνο διαδικτυακή παρουσία, ενώ το υπόλοιπο 70% είναι «συμβατικά» δημόσια πανεπιστήμια. Μεταξύ αυτών είναι όλα τα διάσημα ΑΕΙ του κόσμου, που δημιουργούν σχετικές ιστοσελίδες για ανοιχτά διαδικτυακά μαθήματα. Μάλιστα, όλο αυτό το σύστημα γύρω από τα ψηφιακά μαθήματα και τις αντίστοιχες πλατφόρμες έχει οδηγήσει στη δημιουργία νέων πεδίων συνεργασίας μεταξύ των ΑΕΙ, ενώ δεν αποκλείεται στο μέλλον να προσφέρουν και πόρους στα ιδρύματα.
Του Αποστολου Λακασα για την καθημερινή