Ψ Υ Χ Ο Θ Ε Ρ Α Π Ε Ι Α

Ψυχοθεραπεία » Οικογενειακή Ζεύγους

Οικογενειακή θεραπεία

Η οικογενειακή θεραπεία ασχολείται με τους δεσμούς των μελών της οικογένειας καί φροντίζει για την εξέλιξή τους. Τείνει να αντιλαμβάνεται τις αλλαγές οι οποίες γίνονται στο οικογενειακό πλαίσιο μέσω της έννοιας των συστημάτων αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών. Δίνει έμφαση στις οικογενειακές σχέσεις καί τις θεωρεί βασικό παράγοντα για την ψυχική υγεία.

Αυτό που έχουν κοινό όλες σχεδόν οι σχολές οικογενειακής θεραπείας ανεξάρτητα από τις πηγές των προβλημάτων τα οποία έχουν προκύψει καί ανεξάρτητα από το αν κανείς τα θεωρεί οικογενειακά ή ατομικά προβλήματα, είναι ότι η εμπλοκή της οικογένειας στις λύσεις των προβλημάτων είναι συχνά ωφέλιμη.

Έτσι, το να βρεθεί μία οικογένεια με όλα της τα μέλη στην θεραπεία είναι βοηθητικό σχετικά με τα προβλήματα που έχουν προκύψει. Οι δεξιότητες του οικογενειακού θεραπευτή συμπεριλαμβάνουν την ικανότητά του να επηρεάζει τους διαλόγους με έναν τέτοιο τρόπο ο οποίος να προάγει την δύναμη, την σοφία καί την υποστήριξη ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος.

Εάν αντιμετωπίζετε ένα οικογενειακό πρόβλημα θα σας δώ πρώτα απ’όλα προσωπικά καί κατόπιν θα χρειαστεί να δώ καί τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας ξεχωριστά από μία φορά. Αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, θα ξεκινήσει η οικογενειακή θεραπεία με την παρουσία όλων των μελών.

Θεραπεία ζεύγους

Κάθε ένα από τα άτομα ενός ζευγαριού κουβαλάει μαζί του την ιστορία του. Τα παιδικά του χρόνια, τις σημαντικές φιγούρες της παιδικής καί εφηβικής ζωής, τις προσωπικές εμπειρίες, τις επιθυμίες του. Πολλά προβλήματα ζεύγους ξεκινούν από εδώ. Όταν δηλαδή το κάθε ένα από τα άτομα δεν μπορεί να ακούσει καί να καταλάβει τις ανάγκες του άλλου. Όχι μόνο να ακούσει αλλά καί να καταλάβει. Έτσι ξεκινούν οι συγκρούσεις οι οποίες μπορεί εύκολα να οδηγήσουν σε συχνές προστριβές.

Η θεραπεία ζεύγους αποσκοπεί αρχικά στο να ακουστούν τα δύο άτομα μεταξύ τους. Να ακούσει καί να καταλάβει ο ένας τί έχει να πεί ο άλλος. Πολλές φορές γίνεται φανερό ότι αυτή η απλή διαδικασία μπορεί να ξεμπλοκάρει τα άτομα. Συνήθως όμως όταν ένα ζευγάρι φτάσει στον θεραπευτή δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Σε κάποιες περιπτώσεις συνίσταται να δουλέψουν τα άτομα ξεχωριστά, το κάθε ένα σε ατομική θεραπεία.

Στην περίπτωση όπου το ζευγάρι αρχισει να ακούγεται καί να κατανοείται μεταξύ του παρόλα τα προβλήματα, τότε ξεκινάει μια πιο βαθιά διαδικασία μέσω της οποίας έρχονται στην επιφάνεια οι βαθύτερες ανάγκες του καθένα. Η ανάλυση αυτών των αναγκών δίνει την δυνατότητα στα άτομα να αισθανθούν τις πραγματικές καλές καί κακές πλευρές του εαυτού τους αλλά καί του συντρόφου τους καί να ξεκινήσουν να κατευθύνονται προς πιο ικανοποιητικές θέσεις.

Panic Disorder

Πανικός

Η διαταραχή πανικού είχε πάντα μεγάλα ποσοστά στην Ελλάδα. Σήμερα έχει ακόμα πιο αυξημένα ποσοστά και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Βασικός λόγος αυτής της αύξησης είναι το γεγονός ότι στον πρώτο χρόνο ζωής δεν υπάρχει μία σταθερή φιγούρα φροντίδας για το παιδί ή η φιγούρα αυτή δεν είναι διαθέσιμη σε αυτό το κρίσιμο διάστημα. Μία τέτοια φιγούρα είναι απαραίτητη για την ομαλή ψυχολογική ανάπτυξη.

Τί είναι ο πανικός;

Ο πανικός είναι η έκφραση μιας ψυχολογικής πλευράς του ανθρώπου. Αυτή η πλευρά είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον φόβο απώλειας της ζωής του. Ο πανικός σε πολλές περιπτώσεις συνυπάρχει μαζί με αγοραφοβία.

Ποιά είναι τα συμπτώματα του πανικού;

Τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού είναι τα παρακάτω:

1. αίσθημα παλμών, καρδιά που «σφυροκοπά» ή επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού

2. εφίδρωση

3. τρεμούλα ή έντονος τρόμος

4. αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας

5. αίσθημα πνιγμονής

6. πόνος ή δυσφορία στο στήθος

7. ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση

8. αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή τάση λιποθυμίας

9. αποπραγματοποίηση (αίσθημα μή πραγματικού) ή αποπροσωποποίηση (αίσθηση απόσπασης από τον εαυτό).

10. φόβος απώλειας του ελέγχου ή απώλειας του λογικού

11.φόβος θανάτου

12. παραισθησίες (μούδιασμα ή μυρμηγκιάσματα)

13.ρίγη ή εξάψεις

Όταν 4 ή περισσότερα εμφανίστηκαν αιφνίδια και κορυφώθηκαν μέσα σε 10 λεπτά της ώρας τότε πρόκειται για διαταραχή πανικού.

Πως αντιμετωπίζεται;

Η κυρίως θεραπεία είναι η ψυχοθεραπεία. Η ψυχαναλυτικού τύπου θεραπεία πιο συγκεκριμένα είναι η καταλληλότερη μέθοδος. Ο λόγος είναι ότι αυτού του είδους η θεραπεία φτάνει μέχρι την ρίζα η οποία ουσιαστικά γέννησε το πρόβλημα.

Ψυχοθεραπεία » Ατομική Ψυχοθεραπεία

Πως γίνεται η ψυχοθεραπεία
Υπάρχουν πολλοί τύποι ψυχοθεραπείας. Καί πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους. Η ψυχοθεραπεία γίνεται μέσω του λόγου. Στην ψυχαναλυτικού τύπου ψυχοθεραπεία την οποία εφαρμόζω στο γραφείο μου καί η οποία έχει τα καλύτερα αποτελέσματα ο θεραπευτής ακούει προσεκτικά τους συνειρμούς του θεραπευόμενου καί με βάση την εκπαίδευσή του τους συνδέει με τις επιθυμίες, τα ολισθήματα της γλώσσας, τα όνειρα και τις φαντασιώσεις του. Αυτή η διαδικασία φέρνει στην επιφάνεια ασυνείδητο υλικό το οποίο είναι πολύτιμο για την θεραπεία. Μόλις ο θεραπευόμενος αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι η σχέση μεταξύ όλων των παραπάνω έχει συγκεκριμένα νοήματα, τότε ξεκινάει η ουσιαστική δουλειά.

Το ασυνείδητο υλικό
Το ασυνείδητο υλικό στη συνέχεια συνδέεται ακόμα καλύτερα με το συναίσθημα το οποίο κυκλοφορούσε ελεύθερα στον ψυχικό μηχανισμό καί δημιουργούσε άγχος καί συμπτωματολογία. Η σύνδεση αυτή είναι δείκτης θεραπευτικής προόδου καί σημαίνει ότι το άτομο είναι έτοιμο να αρχίσει να έρχεται σε επαφή καί γνωριμία με τον εαυτό του.

Η Απώθηση
Όλοι οι άνθρωποι απωθούμε στην παιδική μας ηλικία πράγματα ενοχλητικά, δυσάρεστα καί πράγματα που φέρνουν ένταση. Αυτά τα απωθημένα στοιχεία αποτελούν καί τις αιτίες για την ενήλικη συμπτωματολογία. Για κάθε άνθρωπο είναι διαφορετικής έντασης καί ποιότητας αν καί ουσιαστικά το είδος των απωθήσεων είναι κοινό για όλους τους ανθρώπους. Ας μην ξεχνάμε όμως την ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου η οποία είναι μοναδική καθώς καί το περιβάλλον στο οποίο γεννιέται μεγαλώνει καί ενηλικιώνεται ο κάθε άνθρωπος είναι καί αυτό διαφορετικό.

Ψυχολογικοί Μηχανισμοί
Η ψυχοθεραπεία βοηθάει ουσιαστικά, στις περισσότερες από τις ψυχολογικές διαταραχές. Στην ψυχοθεραπεία λοιπόν εξερευνούμε την προέλευση των συναισθηματικών δυσκολιών. Αυτό γίνεται μέσω ανοιχτής συζήτησης για τα τραύματα τα οποία μπορεί να έχετε βιώσει, τις φαντασιώσεις σας καί την ερμηνεία των ονείρων σας. Όπως προαναφέρθηκε, η βάση της ψυχοθεραπείας είναι οι ελεύθεροι συνειρμοί. Θα σας παροτρύνω λοιπόν να μιλήσετε για εκείνο το οποίο αυθόρμητα σας έρχεται στο νου. Η τεχνική της ψυχοθεραπείας έχει την δυνατότητα να σας βοηθήσει ως προς την πλήρη κατανόηση των ψυχολογικών μηχανισμών τους οποίους χρησιμοποιείτε για να διαχειριστείτε τις δυσκολίες σας. Η κατανόηση των μηχανισμών αυτών είναι βασική προυπόθεση της θεραπείας.

Αυτονομία
Η ψυχοθεραπεία βοηθάει στην αυτονόμηση του ανθρώπου, στην καλυτέρευση των σημαντικών σχέσεων στην ζωή του, στην αλλαγή της συμπεριφοράς προς μια πιο ικανοποιητική θέση αλλά κυρίως προς ένα πιο ανοικτό τρόπο σκέψης.

Το νόημα των συμπτωμάτων
Συνήθως οι θεραπευόμενοι εκπλήσσονται όταν μετά από ένα διάστημα θεραπείας διαπιστώνουν ότι τα συμπτώματά τους μειώθηκαν ή εξαφανίστηκαν. Αντιλαμβάνονται ότι αυτά τα συμπτώματα δεν ήταν παρά ένας τρόπος για να μην βλέπουν τις πλευρές εκείνες της ζωής τους οι οποίες μπορεί να περιέχουν κάποιες δυσκολίες αλλά ταυτόχρονα δίνουν μεγάλη ικανοποίηση στον άνθρωπο.

Η Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία
Ιδιαίτερα η ψυχαναλυτικού τύπου ψυχοθεραπεία την οποία εφαρμόζω στο γραφείο μου αποτελεί την καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση στα ψυχολογικά προβλήματα. Η θεωρία της, η τεχνική καί η μεθοδολογία της στηρίζονται σε πολύ γερές κλινικές βάσεις. Στηρίζεται επάνω στην αδιάκοπη κλινικοθεωρητική εργασία τουλάχιστον ενός αιώνα. Τα αποτελέσματα δίνουν την δυνατότητα στον αναλυόμενο να δεί από μία εντελώς διαφορετική σκοπιά τους προβληματισμούς του. Από μια σκοπιά η οποία βρίσκεται πιο κοντά στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο ψυχισμός του ανθρώπου.

Συχνότητα Συνεδριών Καί Διάρκεια Θεραπείας

Η συχνότητα των συνεδριών και η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει ανάλογα με την περίπτωση.

Συνήθη θέματα ψυχοθεραπείας » Θλίψη / κατάθλιψη

Μειωμένη διάθεση, αυπνία, ανηδονία, ενοχές, απαισιοδοξία, αυτοκαταστροφικότητα, τάσεις αυτοκτονίας, απώλεια όρεξης, μεγάλες εναλλαγές βάρους, είναι μερικά από τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Επίμονη θλίψη, ευερεθιστότητα καί ευσυγκινησία είναι δείκτες έναρξης μιας μελαγχολικής περιόδου. Αν αυτά τα συμπτώματα επιμένουν θα πρέπει να επισκεφθείτε ειδικό. Η ψυχοθεραπεία εδώ είναι απαραίτητη. Αρχικά στόχος της είναι η στήριξη καί η αναγνώριση της υπάρχουσας κατάστασης καί σε δεύτερο επίπεδο η αναλυτική εργασία με τους ψυχολογικούς παράγοντες οι οποίοι εμπλέκονται στην διαμόρφωση της ψυχικής προβληματικής.

Συνήθη θέματα ψυχοθεραπείας » Άγχος

Υπάρχουν πολλές καί διάφορες μορφές άγχους. Το άγχος εμφανίζεται άλλοτε μέσα από κοινωνικές καί ειδικές φοβίες, άλλοτε μέσα από ψυχαναγκασμούς, άλλοτε μέσα από πανικό καί άλλοτε με γενικευμένη μορφή.

Συχνά συνδέεται με την κατάθλιψη καί πολλές φορές απορρέει από αυτήν. Το άγχος μπορεί να εμφανίζεται απρόσμενα καί χωρίς εμφανείς αιτίες, πάντοτε όμως έχει συγκεκριμένο νόημα. Στόχο της θεραπείας είναι η διερεύνηση του νοήματός του. Η σχέση εμπιστοσύνης η οποία αναπτύσσεται μέσω της θεραπευτικής συμμαχίας είναι πολύ σημαντική προς την πορεία ανάδυσης των κρυμμένων επιθυμιών μέσα στις οποίες είναι κρυμμένο το συμβολικό νόημα της αγχώδους κατάστασης.

Συνήθη θέματα ψυχοθεραπείας » Εναλλαγές διάθεσης

Οι ξαφνικές εναλλαγές της διάθεσης συνήθως σημαίνουν κατάθλιψη. Μπορεί όμως να είναι ενδεικτικές μιας διπολικής κατάστασης (μανιοκατάθλιψης). Ο ειδικός θα διερευνήσει διεξοδικά το ιστορικό, την έναρξη των συμπτωμάτων καί τους πιθανούς εκλυτικούς παράγοντες. Είναι σημαντικό να βρεθούν καί να αναλυθούν τα στοιχεία εκείνα τα οποία πυροδότησαν τις εναλλαγές διάθεσης.

Στόχος της ψυχοθεραπείας εδώ είναι να βρεθούν εκείνα τα στοιχεία τα οποία βοηθούν στην αποφυγή του ατόμου να βιώσει είτε την χαρά είτε την θλίψη του. Η χαρά καί η θλίψη, όπως ακριβώς οι έννοιες «καλό» καί «κακό» αποτελούν ένα θεμελιώδες ψυχολογικό δίπολο για τον ανθρώπινο ψυχισμό. Παραδοσιακά η χαρά καί η θλίψη συνδέονται με την αίσθηση της φροντίδας καί της έλλειψής της οπότε η ψυχοθεραπεία θα κατευθυνθεί καί προς αυτές τις συναισθηματικές ανάγκες

Συνήθη θέματα ψυχοθεραπείας » Καχυποψία

Αφορά καταστάσεις κατά τις οποίες το άτομο αισθάνεται ότι το κοιτούν, το ακολουθούν, το σχολιάζουν, του υποκλέπτουν την σκέψη κτλ. Πρόκειται για ψυχοπαθολογική κατάσταση η οποία χρειάζεται μακροχρόνια ψυχοθεραπεία. Σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται παράλληλη φαρμακευτική υποστήριξη.

Η ψυχοθεραπεία εδώ εστιάζει στις βαθύτερες εσωτερικές σχέσεις του ατόμου καί ιδιαίτερα στις σχέσεις εκείνες οι οποίες υπολείπονται εμπιστοσύνης. Εάν επιτευχθεί θεραπευτική συμμαχία, τα άτομα αυτά έχουν καλή πορεία. Το άγχος του καχύποπτου ατόμου τις ερισσότερες φορές είναι έντονο καί δημιουργεί επιθετικότητα. Οι φόβοι επίθεσης που νιώθει το οδηγούν να απομακρύνεται από τις σχέσεις με αποτέλεσμα την απομόνωση. Η ειλικρινής στάση του ψυχοθεραπευτή σε συνδυασμό με την παροχή ενδιαφέροντος καί φροντίδας αποτελούν τα πρώτα θεραπευτικά βήματα.

Συνήθη θέματα ψυχοθεραπείας » Διαχείριση θυμού

Ο θυμός ή/καί η οργή μπορεί να προέρχονται από διάφορες αιτίες. Συνήθως οι ρίζες του επίμονα θυμωμένου ατόμου έχουν ναρκισσιστικές ρίζες. Το άτομο αισθάνεται ότι απειλείται καί ότι δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες του καί αντιδρά με θυμό. Υπάρχουν συνήθως κρυμμένα θέματα απόρριψης καί χαμηλής αυτοεκτίμησης τα οποία θα πρέπει να διερευνηθούν κατά την διάρκεια της ψυχοθεραπείας.

Ο θυμός στην ψυχοθεραπεία αφήνεται να εκφραστεί ελεύθερα. Με το χρόνο το άτομο αντιλαμβάνεται την προέλευση του θυμού του. Τις ρίζες του. Όταν αρχίσουν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια συνειδητοποίησής του, το άτομο ξεκινάει να αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα που έκρυβε τόσα χρόνια πίσω από το θυμό. Είναι λοιπόν εύλογο να περάσει μία μικρή περίοδο ευσυγκινησίας η οποία θα σημάνει ψυχική πρόοδο καί γενικότερη ψυχολογική εξέλιξη.

Συνήθη θέματα ψυχοθεραπείας » Σχέσεις

Τα προβλήματα ανάμεσα σε ζευγάρια καί ανάμεσα σε γονείς καί παιδιά, είναι συνήθως αυτά που προκαλούν την μεγαλύτερη δυσφορία. Πρόκειται για βασικές σχέσεις μέσα από τις οποίες το κάθε μέλος προσπαθεί να ικανοποιήσει ανάγκες εξάρτησης, φροντίδας καί ψυχικής επιβίωσης.

Ο ψυχοθεραπευτής εδώ θα προσπαθήσει να σταθεί σαν μια σταθερή φιγούρα η οποία συνοδοιπορεί με το άτομο το οποίο βιώνει το πρόβλημα στην σχέση του. Η στήριξη σε ψυχολογικό επίπεδο συμβολίζει την μητρική φροντίδα μέσα από την οποία το άτομο αρχίζει να αντιλαμβάνεται με ποιούς τρόπους συμπεριφέρεται στις σχέσεις του. Φέρεται παθητικά; Όταν θυμώνει το δείχνει ή όχι; Με ποιούς τρόπους το δείχνει; Τί απόζητα από τις σχέσεις του; Για παράδειγμα, ψάχνει το μοίρασμα ή την έκφραση θυμού; Ένα σωρό ερωτήματα μπορεί να προκύπτουν κατά την διάρκεια της θεραπείας. Έτσι, ο ψυχοθεραπευτής βοηθάει το άτομο να ανακαλύψει τα κίνητρά του για τις σχέσεις του.

Συνήθη θέματα ψυχοθεραπείας » Χαμηλή αυτοεκτίμηση

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση έχει τις ρίζες της σε πρώιμες καταστάσεις. Η σχέση με τους σημαντικούς άλλους κυριαρχεί στα προβλήματα αυτοεκτίμησης. Σε κάποιες περιπτώσεις υποβόσκουν παιδικά τραύματα τα οποία είναι δυνατό να διερευνηθούν. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις η χαμηλή εκτίμηση του εαυτού συνδέεται με τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος οι οποίες δημιουργούν την αίσθηση ότι κάποιος δεν αξίζει αφού δεν μπορεί να τις ικανοποιήσει.

Η ψυχοθεραπεία βοηθάει στο να αναδειχθούν οι πραγματικές δυνατότητες του ατόμου καί να επεξεργαστούν τα φαντασιωσικά καί πραγματικά πληγώματα της αυτοεκτίμησης. Το άτομο συνειδητοποιώντας καί μαθαίνοντας καλύτερα τα συναισθήματά του, αρχίζει να εκτιμά τις δυνατότητές του καί να δραστηριοποιείται με τρόπους που μπορούν να στηρίξουν τον εαυτό του. Οι αλλαγές φαίνονται στην επιλογή νέων ικανοποιητικών σχέσεων, στην επαγγελματική ζωή, στον κοινωνικό τομέα καί στην προσωπική ικανοποίηση από τη ζωή.

Αρθρογραφία » Σύγχρονες Ψυχαναλυτικές Προσεγγίσεις Στην Ψυχική Υγεία

Η θεραπεία των ψυχονευρώσεων σήμερα είναι πιο αποτελεσματική από ποτέ. Η ανάπτυξη της επιστήμης της ψυχολογίας, της ψυχανάλυσης καί της ψυχιατρικής, είναι εντυπωσιακή τα τελευταία χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, οι ψυχολόγοι μπορούν να εκμεταλλεύονται στο έπακρο την ερευνητική μεθοδολογία με σκοπό την αποκωδικοποίηση της συμπεριφοράς. Οι ψυχίατροι έχουν στα χέρια τους τα εξαιρετικής αποτελεσματικότητας φάρμακα των εκλεκτικών αναστολέων της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης. Οι ψυχαναλυτές έχουν διευρύνει την κατανόηση του ψυχικού οργάνου χρησιμοποιώντας την θεωρία των αντικειμενοτρόπων σχέσεων. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε την ανάπτυξη της ψυχομετρίας, τότε γίνεται φανερό ότι οι επιστήμες της ψυχικής υγείας μπορούν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά κάθε ψυχική ασθένεια.

Υπάρχουν βεβαίως πάντα μέσα στη σφαίρα της ψυχοπαθολογίας καί καταστάσεις οι οποίες παρουσιάζουν συμπτωματολογία μεγάλης έντασης, οπότε προκαλούν το δισταγμό καί την αμφισβήτηση όσον αφορά στην πιθανότητα της αποκατάστασής τους. Η επιστημονική έρευνα καί η κλινική εμπειρία όμως αποδεικνύουν καθημερινά ότι δεν έχουμε λόγο να αμφισβητούμε ότι η αποκατάσταση είναι εφικτή ακόμα καί σε αυτές τις βαρύτερες περιπτώσεις. Ας δούμε λοιπόν μία νέα προσέγγιση η οποία προέρχεται από τον κλάδο της ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας.

Οι ψυχολόγοι διεθνώς συμφωνούν σήμερα ότι η ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία έχει την δυνατότητα να συνδυάσει αποτελεσματικά την κλασσική φρουδική θεωρία με την μεταγενέστερη θεωρία των αντικειμενοτρόπων σχέσεων. Αυτή η νέα θεραπευτική προσέγγιση αποτελεί ένα καινούριο θεωρητικό καί κλινικό πλαίσιο το οποίο δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην δόμηση του ψυχισμού ταυτοχρόνως με τις σχέσεις τις οποίες αναπτύσσει με τον εξωτερικό κόσμο (μητρική φιγούρα). Η συνδυαστική προσπάθεια των δύο θεωριών δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται καί προφανώς αυτή η δυσκολία προέρχεται από τα στερεότυπα της μακροχρόνιας εκπαίδευσης των ειδικών ψυχικής υγείας. Τα στερεότυπα αυτά είναι δυνατόν να ξεπεραστούν από τη στιγμή που η πορεία της θεραπείας δείχνει ότι είτε το ένα είτε το άλλο μοντέλο από μόνο του μπορεί να αντιμετωπίσει την ασθένεια έως το σημείο της εξαφάνισης των συμπτωμάτων. Οι εξοικειωμένοι όμως με την ψυχανάλυση ψυχολόγοι, αναγνωρίζουν αμέσως ότι τα συμπτώματα μπορούν να θεραπευθούν σχετικά εύκολα καί ότι αυτός είναι ένας στόχος ο οποίος είναι χρήσιμος για την ψυχική ανάπτυξη η οποία έρχεται κατόπιν. Μετά την θεραπεία των συμπτωμάτων, έρχεται η «θεραπεία του εαυτού» ο οποίος:

1) σπατάλησε αρκετή ψυχική ενέργεια μέχρι εκείνη τη στιγμή της αποθεραπείας,
2) χρειάζεται χρόνο επεξεργασίας, της χωρίς συμπτώματα μεταθεραπευτικής περιόδου,
3) αναπτύσσει νέους σχετικά ευέλικτους μηχανισμούς αύξησης της ικανοποίησης καί μείωσης της έντασης, καί
4) αναζητά ολοένα καί νέες συνδέσεις μεταξύ συνειδητού και ασυνειδήτου

Αυτά είναι αυτονόητα για τους εξοικειωμένους ειδικούς ψυχολόγους αλλά καί για τους θεραπευμένους ασθενείς. Προκειμένου όμως να μπορέσει να επιτευχθεί όλη αυτή η εργασία, χρειάζεται ο συνδυασμός νεων ψυχολογικών θεραπευτικών προσεγγίσεων στις ψυχονευρώσεις. (Ο προαναφερόμενος συνδυασμός) Από τον συνδυασμό αυτό προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα. Ένα θεμελιώδες από αυτά τα ερωτήματα είναι:

1) πως συνδυάζεται σε κλινικό επίπεδο η χρήση της συνειδητοποίησης απωθημένου υλικού ταυτόχρονα με την ανάδειξη της επαφής με τον εξωτερικό κόσμο; Με άλλα λόγια, πως μπορούμε να δουλέψουμε με την ανάδυση απωθημένου υλικού ταυτοχρόνως με τα κλαινικά αντικείμενα, την μεταβατική εμπειρία του Winnicott, την συμβίωση καί ατομικοποίηση της Mahler καί την θεωρία της συνδεσης-αποσύνδεσης τουBowlby;

Η απάντηση έρχεται από την σύγχρονη μεθοδολογία της ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας η οποία αναλύει την μεταβίβαση χωρίς να αδιαφορεί για τα ευρήματα των αντικειμενοτρόπων σχέσεων. Αυτή είναι η λύση του αινίγματος. Το θεραπευτικό αποτέλεσμα είναι μόνιμο και η συνειδητοποίηση των απωθήσεων πιο ολοκληρωμένη. Αναμφισβήτητα παραμένει το διαχρονικό ερώτημα περί τέλους της θεραπείας, όμως αυτό δεν μας εμποδίζει να αναγνωρίσουμε ότι το ασυνείδητο συμμαχεί με τις συνδυαστικές θεραπευτικές μας προσπάθειες.

Η αλληλουχία των δύο θεωρητικών προσεγγίσεων δίνει την δυνατότητα στον ψυχολόγο να επεξεργαστεί τις θεραπευτικές αντιμεταβιβάσεις κατά τρόπο ο οποίος συμπορεύεται παράλληλα με τις ασυνείδητες ενορμήσεις του ασθενούς. Στις ψυχαναγκαστικές για παράδειγμα ψυχονευρώσεις, οι καταστροφικές ενορμήσεις δεν απηχούν μόνο την άρνηση των επιθυμιών ως μηχανισμό άμυνας, ούτε μόνο την μόνωση των συναισθημάτων καί τον αντιδραστικό μηχανισμό (reaction formation). Στην συνέχεια της θεραπείας δίδεται έμφαση στην επανόρθωση των σχέσεων οι οποίες δημιούργησαν τις επιθυμίες καταστροφής. Αυτό το έργο είναι μεν αρκετά δύσκολο για την σχέση θεραπευτή-ασθενή, ταυτοχρόνως όμως ανοίγει τον δρόμο προς τα ίχνη μίας επανορθωτικής πραγματικότητας η οποία είναι τελικά απαραίτητη για τους ενήλικους ανθρώπους. Πολλά υπαρξιακά θέματα ανακύπτουν καί πολλές νέου είδους αντιστάσεις εμφανίζονται μαζί με τις παλαιές. Το ξεπέρασμά καί αυτών των αντιστάσεων φαίνεται ότι μπορεί να αρχίσει να φέρνει αύξηση της ευχαρίστησης μέσα στο πραγματικό κοινωνικό πλαίσιο.

Το θέμα της πολυετούς σε ορισμένες περιπτώσεις αν όχι σε όλες, έχει σταματήσει να έχει τόση σημασία όσο παλσιότερα. Η ίδια η ζωή, δηλαδή η φύση των κοινωνικών σχέσεων τις οποίες αναπτύσσει το άτομο μέσα στο εκάστοτε κοινωνικό περιβάλλον καί με τις όποιες συνθήκες του κάθε φορά στην πολιτικόοικονομική ζωή, επιβάλλει έτσι κι αλλιώς αυτή την εργασία. Σε πιο αρχαικό επίπεδο όμως, ο ίδιος ο αναπτυσσόμενος εαυτός μαζί με το αργότερα διαμορφώμενο Εγώ, τις Υπερεγωτικές διαστάσεις, τις ειδικές συνθήκες της οικογένειας καθώς καί τις ασυνείδητες απωθήσεις αποτελούν το αναμφισβήτητο πλαίσιο του Δυτικού κόσμου. Ακόμα καί στην περίπτωση όμως πιο πρωτόγονων πλαισίων ή πλαισίων με διαφορετική κουλτούρα, διαφορετική μυθολογία καί ιστοριογραφία, ακόμα κι εκεί, είναι οι ίδιες τάσεις οι οποίες αναπτύσσονται. Το παιδί εξαρτάται από το στήθος της μάνας, τα μεγαλύτερα αδέρφια ζηλεύουν τα μικρότερα, το κορίτσι απευθύνει τις ενορμήσεις του μετά την μητέρα στον πατέρα καί το αγόρι συνεχίζει να τις απευθύνει στην μητέρα. Η βάση της ψυχικής ζωής είναι τόσο θεμελιώδης που δεν θα μπορούσε να μας διαφύγει ο συνδυασμός των αντικειμενοτρόπων σχέσεων με την κλασσική ψυχαναλυση. Θα ερχόταν κάποτε η στιγμή που θα μπορούσαμε να τα συνδυάσουμε αυτά τα δύο. Σήμερα, το έδαφος είναι εξίσου πρόσφορο -ώστε να επανεπεξεργαστούμε την θεραπευτική πρακτική- με την εποχή των παγκοσμίων πολέμων όπου τα ψυχικά φαινόμενα παρουσιάστηκαν με την γνωστή ωμότητα. Σήμερα η ίδια ωμότητα γίνεται γνωστή μέσα από την αυξημένη μοναξιά, καί με την κοινωνική απομόνωση. Στρέφονται δηλαδή οι καταστροφικές ενορμήσεις ενάντια στον ίδιο το άτομο. Ακόμα και άν είναι βέβαιο ότι από χώρα σε χώρα διαφέρουν οι συνθήκες καί οι αντιλήψεις, ασφαλώς δεν χρειάζεται πολύς κόπος για να διαπιστώσει κανείς ότι οι καταστροφικές ενορμήσεις αποτελούν ένα ψυχικό γνώρισμα το οποίο υπάρχει καί το οποίο μετατρέπεται σε κοινωνική συμμόρφωση μέσα από περίπλοκους αλλά εξηγήσιμους κοινωνικούς μηχανισμούς.

Τελειώνοντας, θα λέγαμε ότι οι αντικειμενότροπες σχέσεις είναι η κυριότερη καί εγκυρότερη θεωρία μέσα από την οποία μπορούμε να οδηγήσουμε την θεραπεία σε μια εξωστρεφή διάσταση χωρίς να κλονίζεται η δομή της προσωπικότητας. Αυτή είναι η νέα φιλοσοφία της ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας αποτελεί καί την αποτελεσματικότερη σύγχρονη θεραπευτική πρακτική.

ΠΗΓΗ:

Στοιχεία Επικοινωνίας:

Μιχάλης Ι. Πατεράκης, Μ.Α
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Καθηγητής Ψυχοδιαγνωστικής
Διεύθυνση: Αδριανοθυρών 14, Δάφνη, Αθήνα Διευκρίνηση: στον χάρτη, η οδός αναγράφεται ως "αδριανοθήρων".
Τηλέφωνο: 211 71 51 801
E-mail: info@psychotherapy-net.info