ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ARGOLIKOS ARCHIVAL LIBRARY HISTORY AND CULTURE www.argolikivivliothiki.gr
Καββαθάς Σπ. Μιχαήλ (1895-1972) – Ο πρωτεργάτης της διάδοσης της καλλιέργειας του πορτοκαλιού στην Αργολίδα
Καββαθάς Σπ. Μιχαήλ (1895-1972) – Ο πρωτεργάτης της διάδοσης της καλλιέργειας του πορτοκαλιού στην Αργολίδα
Στο χωριό Αργολικό (Κούτσι) του Νομού Αργολίδος, από το 1924, αρχίζει μια νέα, αγροτικού ενδιαφέροντος, περίοδος. Μια σταυροφορία για την διάδοση – εξάπλωση της πορτοκαλλιέργειας.
ΟΜιχαήλ Σπ. Καββαθάς διορίζεται εφημέριος στον Ιερό Ναό του χωριού «Κοίμησις της Θεοτόκου». Μέσα στα ιερατικά καθήκοντά του προγραμματίζει και την διάδοση και επικράτηση της πορτοκαλλιέργειας. Σύντομα η αγροτική αυτή κοινότητα γίνεται ένας απέραντος κήπος με κύρια φυτεία του την πορτοκαλιά. Οι τοπικές οικολογικές συνθήκες ευνοούν την διάδοση της πορτοκαλιάς, και αυτή με τη σειρά της, ευνοεί (ευεργετεί), ως ευεργετηθείσα, τον τόπο. Ανθεί η «φαιδρά πορτοκαλέα», με επακόλουθο να «ανθεί» και η οικονομία του Αργολικού, με συνεπακόλουθο τον εκπολιτισμό της Κοινότητας
ΟΜιχαήλ Σπ. Καββαθάς διορίζεται εφημέριος στον Ιερό Ναό του χωριού «Κοίμησις της Θεοτόκου». Μέσα στα ιερατικά καθήκοντά του προγραμματίζει και την διάδοση και επικράτηση της πορτοκαλλιέργειας. Σύντομα η αγροτική αυτή κοινότητα γίνεται ένας απέραντος κήπος με κύρια φυτεία του την πορτοκαλιά. Οι τοπικές οικολογικές συνθήκες ευνοούν την διάδοση της πορτοκαλιάς, και αυτή με τη σειρά της, ευνοεί (ευεργετεί), ως ευεργετηθείσα, τον τόπο. Ανθεί η «φαιδρά πορτοκαλέα», με επακόλουθο να «ανθεί» και η οικονομία του Αργολικού, με συνεπακόλουθο τον εκπολιτισμό της Κοινότητας
Η Πρόσφορη γη της Αργολίδας
Η Ελληνική γη είναι μια από τις πλέον ευνοϊκές χώρες, για την καλλιέργεια και εκμετάλλευση της δενδροκομίας. Μάλιστα δε, ελάχιστες χώρες της γης παρουσιάζονται με ανάλογες ευνοϊκές συνθήκες κλίματος και εδάφους, για την καλλιέργεια της ελιάς, του σταφυλιού και της πορτοκαλιάς, πασίγνωστης, άλλωστε της, «ποιητικώ τω τρόπω», διαμήνυσης – πληροφόρησης των στίχων, που ακολουθούν:
«Η χώρα όπου ανθεί φαιδρά η πορτοκαλέα,
και κοκκινίζει η σταφυλή
και θάλλει η ελαία,
δεν είν’ άλλη παρά η Γη Ελληνίς».
Να τονισθεί, ότι όλα τα δενδροκομικά (ελληνικά) προϊόντα είναι ανώτερης ποιότητας: καρποί εύχυμοι, εύγευστοι, υγιεινοί, συνεκτικοί σε θρεπτικά συστατικά, αρωματικοί, εντυπωσιακών χρωμάτων. Η ανάγλυφη όψη των εδαφών, η γειτνίαση με τη θάλασσα, το εύκρατο κλίμα, με τον άπλετο και διαυγή φωτισμό, και oι παρατεταμένες θερινές περίοδοι ευνοούν την διάδοση της πορτοκαλλιέργειας. Ένα τέτοιο γεωγραφικό διαμέρισμα είναι και η Αργολική γη.
Η Σπουδαιότητα της πορτοκαλλιέργειας
Όλα τα Εσπεριδοειδή ευδοκιμούν, ως προσοδοφόρες καλλιέργειες, σε τοποθεσίες, στις οποίες oι παγετοί είναι σπάνιοι ή άγνωστοι. Τα Εσπεριδοειδή είναι καρποφόρα (με εδώδιμους τους καρπούς τους), βιομηχανικού ενδιαφέροντος (τα άνθη για την παραγωγή αιθέριων ελαίων, oι καρποί στην ζαχαροπλαστική, αρωματοποιία, φαρμακευτική), και κυρίως καλλωπιστικά. Η Πορτοκαλιά, αυτό το γνωστότατο μικρού μεγέθους δένδρο, με την σφαιρική κόμη, στολίζεται με την παραγωγή των άφθονων λευκών ανθέων του και το πλήθος των σφαιρικών ευωδέστατων – γλυκόχυμων καρπών του. Καλλιεργείται για τους πολύτιμους καρπούς του, τους γευστικότατους και αρωματικούς, αλλά και υγιεινούς – θρεπτικούς, oι οποίοι περιέχουν στον πλουσιότατο χυμό τους βιταμίνες (C, Ρ), μεταλλικά άλατα (Ca, Ρ), σάκχαρα, οξέα. Δυστυχώς, μέχρι και σήμερα, πολλοί από τους νέο-Έλληνες, αγνοούν ή περιφρονούν την σπουδαιότητα του πορτοκαλιού.
Μια σύντομη ιστορική αναδρομή
Μόλις κατά το Έτος 1950 γραφόταν: «Η Δενδροκομία υστερεί, πολύ, εις τοιούτον βαθμόν, ώστε να θεωρείται ως μηδόλως γνωστή εν Ελλάδι. Δεν διαφεύγει, άλλωστε, ουδενός την αντίληψιν, ότι ουδαμώς υφίσταται άξια λόγου Δενδροκομία[1]… Η προώθησις και η ανάπτυξις της Δενδροκομίας, συνεπώς, ενδείκνυται ως εθνική ανάγκη…»[2]. Αυτή την «εθνική ανάγκη» ένας αγαθός Ιερέας, ο προαναφερθείς Μιχαήλ Σπ. Καββαθάς υπηρετεί. Αναδεικνύεται διαφωτιστής στο χωριό Αργολικό, με σκοπό την διάδοση, ανάπτυξη και επικράτηση (ευδοκίμηση) της πορτοκαλλιέργειας. Για να αντιληφθεί κανείς την συμβολή και το μέγεθος της προσφοράς του Μ. Καββαθά, πρέπει να λάβει γνώση του Καποδιστριακού εγγράφου [3], στο οποίο αναφέρεται η παντελής απουσία της συστηματικής καλλιέργειας καρποφόρων δένδρων: «…Δεν αγνοείται παρά των Υμετέρων Εξοχοτήτων ότι… Η Ελλάς είναι σήμερον τόπος το πλείστον έρημος, άκαρπος…». Μέρος αυτού του τόπου του « ερήμου, ακάρπου», προσπαθεί, ύστερα από ένα αιώνα, ο π. Μ. Καββαθάς, να καταστήσει γόνιμο, καρποφορούντα, στολισμένο με την «αγλαόκαρπο» πορτοκαλιά, με επακόλουθο την οικονομικότερη ευχέρεια των κατοίκων του Αργολικού.
Βιογραφικά στοιχεία του Ιερέως Μιχαήλ Καββαθά
Το χωριό Αργολικό, του Νομού Αργολίδας, ήταν κι αυτό τόπος ημικαλλιεργήσιμος, μέχρι του διορισμού [4] του εφημερίου της Κοινότητος. Ο Μιχαήλ Σπ. Καββαθάς [5], γιος του Σπύρου και της Παρασκευής, γεννήθηκε στο Αργολικό το έτος 1895. Ήταν έγγαμος κληρικός, [6] και με την σύζυγό του Βασιλική (έτος γεννήσεως το 1901) απέκτησε τέσσερα τέκνα. Την Αγγελική (1926), την Ιουλία (1928), τον Σπυρίδωνα (1930), και την Κατίνα (1933). Ήταν κάτοχος σπουδών «Ελληνικού Σχολείου» [7] και Απολυτηρίου «Εκκλησιαστικής Προπαρασκευαστικής Σχολής Αργολίδος» (Ναύπλιο) [8]. Όπως δε μας πληροφορεί, πιστοποιών, ο επίσκοπος Ταλαντίου Ιερόθεος [9]: «…εχειροτονήσαμε τον Μιχαήλ Σπ. Καββαθά τη χάριτι του Παναγίου και Τελεταρχικού Πνεύματος εις Διάκονον μεν εν τω παρεκκλησίω του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών του Αγίου Ελευθερίου τη 7η Ιουλίου 1924, πρεσβύτερον δε εν τω Ιερώ Ναώ της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μοναστηρακίου Αθηνών τη 8η Ιουλίου 1924».
Από πιστοποιητικό της Ιεράς Μητροπόλεως Αργολίδος [10] πληροφορούμεθα για τις υπηρεσιακές μεταβολές του πρεσβυτέρου Μιχαήλ Σπ. Καββαθά: «Διωρίσθη δια του υπ’ αριθμ. 809, από 30.7.1924, εγγράφου εις τον εν Αργολικώ Ιερόν Ναόν Κοιμήσεως Θεοτόκου υπηρετήσας εν αυτώ μέχρι της 29.6.1972, ότε απεβίωσεν…».
Ο μακαριστός παπα-Μιχαήλ νεαρός ακόμη, και ακόμη άγαμος, εργάζεται στιςΑγροτικές Φυλακές Τίρυνθας. Πλησιάζει τον γεωπόνο του Αγροκτήματος από τον οποίο διδάσκεται, με ζήλο και φιλομάθεια τις όποιες δεξιοτεχνίες της δενδροκομικής τέχνης. Τοποθετείται στον χώρο των φυτωρίων Εσπεριδοειδών (πορτοκαλιάς, μανταρινιάς). Ασκείται στους χειρισμούς εμβολιασμών, αναδειχθείς άριστος «μπολιαστής». Παράλληλα, όμως, ασχολείται και με άλλες τρέχουσες – αναγκαίες αγροτικές φροντίδες, αποκτώντας πολλές εμπειρίες, κηπευτικού ενδιαφέροντος.
Η Κοινότητα Αργολικού και ο νεοδιορισθείς εφημέριος Μιχαήλ Καββαθάς
Ο νεοφερμένος εφημέριος δεν λησμονεί τις αποκτηθείσες αγροτικές «αρετές» του, αφού παράλληλα προς τα καθήκοντά του, ως εφημέριου, συνεχίζει να εφαρμόζει ό,τι κατέχει σαν άριστος φυτοτεχνίτης, στη γυμνή, και εν πολλοίς ακαλλιέργητη, γη της Ενορίας του. Συγκεκριμένα, στο σπίτι, που απέκτησε από το γάμο του, εγκαθιστά και θέτει σε λειτουργία ιδιωτικό φυτώριο. Σ’ αυτό εφαρμόζει την αποκτηθείσα εμπειρία του. Μέχρι του διορισμού του, ως εφημέριος, στο χωριό Αργολικό δεν υπάρχει δένδρο πορτοκαλιάς, παρά μόνο ένα μεμονωμένο περιβόλι με πορτοκαλιές πού είχε φυτέψει ένας συγχωριανός του ονόματι Μανουσάκης, πού ήτανε μέτοχος στο εργοστάσιο ΚΥΚΝΟΣ.
Προϋπήρχε, λοιπόν, ένας προοδευτικός πορτοκαλλιεργητής, αφού φρόντισε και φύτεψε πορτοκαλιές, πού σαν προνοητικός πρόβλεψε το μέλλον της πορτοκαλλιέργειας. Όμως, δεν φρόντισε να παρακινήσει και άλλους, προς μίμηση… Ύστερα από τον προοδευτικό Μανουσάκη, έρχεται ο εφημέριος Μιχαήλ Καββαθάς (προοδευτικός – προνοητικός), ο οποίος αναδεικνύεται ο παρακινητής-προπαγανδιστής της πορτοκαλλιέργειας. Σε οικοπεδική έκταση, μόλις, ενάμιση στρέμματος εγκαθιστά φυτώριο Εσπεριδοειδών (λεμονιάς, πορτοκαλιάς, μανταρινιάς), με προοπτική προώθησης – προμήθειας των δενδρυλλίων στους αγρότες των γύρω χωριών, ως μέλλοντες αγοραστές.
Βραβείο Γεωργικής Υπηρεσίας Αργολίδας
Έτσι, αρχίζει η προσπάθεια διάδοσης – εμφάνισης μιας νέας δενδροκομικής μορφής καλλιέργειας, η οποία έχει, ταυτόχρονα, και κοινωνικού ενδιαφέροντος πρωτοβουλία, με ευρύτερη διάσταση: «η γυμνή ή αδιοργάνωτα καλλιεργούμενη γη, να καλλιεργείται συστηματικά». Αλλά και κάτι άλλο, σημαντικό: το δένδρο, αναγκάζει τον αφέντη του σε διαρκή συναγερμό – παρουσία στα «πόδια» του, τον υποβάλλει σε συνεχή παρακολούθηση και φροντίδα σε ότι χρειάζεται, (ψεκασμό, σκάλισμα, πότισμα, κ.ά.).
Ο π. Μιχαήλ Καββαθάς αναδεικνύεται εύστοχος, εύστροφος, μεθοδικός. Ευχάριστος, μα και πολύτιμος. Σκέφτεται και αποφασίζει το πλησίασμα, αρχικά, σε δύο παλιούς συγχωριανούς του, Ελληνο – Αμερικάνους, από την Καλιφόρνια[11]. Τους πλησιάζει, για να του υποδείξουν -ενημερώσουν όσα αυτοί γνωρίζουν, αλλά άγνωστα σ’ αυτόν, σε ό,τι αφορά στα «μυστικά» της πορτοκαλλιέργειας, και γενικότερα των Εσπεριδοειδών. Αυτοί, προθυμοποιούνται και του υποδεικνύουν, ως τους πλέον ειδικούς, φίλους τους ομογενείς, καταγόμενους από την Σπάρτη, παλιννοστήσαντες και εισαγωγείς εμβολίων της ιδιαίτερα παραγωγικής ποικιλίας πορτοκαλιάς, την «ομφαλοφόρον». Τους επισκέπτεται. Αυτοί, πρόθυμα, τον ενημερώνουν, και τον εφοδιάζουν με κλαράκι, περιέχον φυτικά τμήματα, για την λήψη εμβολίων.
Ο παπα – Καββαθάς καταφτάνει στη γενέτειρά του, αλλά και στην ενορία του, για να διαφωτίσει τους χωρικούς. Δυστυχώς, του «έπιασαν» δυο μόνον, από τα μπολιάσματα. Αν και στους συγχωριανούς του ήτανε παντελώς άγνωστη η «εμπορική αξία» αυτής της ποικιλίας, δεν έδειξαν ενδιαφέρον, για την προμήθεια της νέας ποικιλίας. Ύστερα από αυτή την αδιαφορία, αρχίζει ο παπα-Μιχαήλ μια νέα προσπάθεια. Επινοεί την ενημέρωση των περισσότερο προοδευτικών φίλων και συγγενών του. Τους πλησιάζει και τους ενημερώνει για τις όσες χρήσιμες συμβουλές του μετέδωσαν οι επαναπατρισθέντες Σπαρτιάτες. Τους κατατοπίζει, αναλυτικά, για τα πλεονεκτήματα των «ομφαλοφόρων» πορτοκαλιών.
Σε δεύτερη φάση, ανοίγει διαφωτιστικό διάλογο με τους συμπατριώτες του, αφού είχε προηγηθεί μια πρόχειρη ενημέρωση από τους μυημένους φίλους και συγγενείς του. Αυτός, τώρα, τους κατατοπίζει, εμπεριστατωμένα, για τα προτερήματα της ομφαλοφόρου πορτοκαλιάς, όπως το άσπερμο του πορτοκαλιού, η τακτική, δηλαδή ετήσια, ανθοφορία – καρποφορία, και η ανώτερη ποιότητα σε «φαγητό» (καρπός εύχυμος, εύγευστος, αρωματικός, ψιλόφλουδος). Εξ άλλου, επισημοποιεί τις προσπάθειές του με επισκέψεις του στη Γεωργική Υπηρεσία Αργολίδος, με σκοπό ευρύτερης, και υψηλότερου επιπέδου, συνεργασία. Δέχεται, και υιοθετεί σημαντικές υποδείξεις, για τον τρόπο παρακίνησης των αγροτών συμπατριωτών του αλλά και νεότερες μεθόδους πορτοκαλλιέργειας. Παρ’ όλα αυτά, ύστερα από συνεχή προσπάθεια τεσσάρων ετών, οι συμπατριώτες του δεν πολυσυγκινούνται. Έτσι, τα έτοιμα ήδη δενδρύλλια του φυτωρίου του παραμένουν αζήτητα. Αδιάθετα, από έλλειψη ενδιαφέροντος προμήθειας, κατέχουν το χώμα του φυτωρίου. Γρήγορα, όμως, μεταφυτεύονται για να αποτελέσουν τον πρώτο πορτοκαλεώνα του παπα-Μιχάλη.
Τότε όμως κηρύχθηκε ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος (1940-44), στον οποίο αναμείχτηκε και η χώρα μας. Ακολούθησε η διπλή κατοχή μας από τους Γερμανούς – Ιταλούς κατακτητές. Οι παλιότεροι, παιδιά τότε, θυμόμαστε καλά, τα φοβερά δεινά, μεταξύ δε των άλλων και τους πολυάριθμους θανάτους από την πείνα. Στερηθήκαμε και τα στοιχειώδη είδη διατροφής. Τότε, οι αγρότες, όπως και οι κάτοικοι του Αργολικού, στράφηκαν και επιδόθηκαν στην καλλιέργεια οσπρίων (φασολιών, ρεβιθιών, κουκιών, φακών, ακόμα και λαθουριού), και σιτηρών (κυρίως σταριού), με σκοπό την πώληση των παραγομένων από αυτούς προϊόντων, στις αγορές των αστικών πληθυσμών, και κυρίως στους λιμοκτονούντες κατοίκους της Αθήνας και του Πειραιά.
Μετά την απελευθέρωση, αρχίζει μια αλλαγή προτιμήσεων σε αγροτικά προϊόντατου καταναλωτικού κοινού, στις αγορές των μεγαλουπόλεων. Σε σειρά προτίμησης, έρχεται απ’ τα πρώτα και το πορτοκάλι. Έτσι, καθίσταται πρόσφορο το «έδαφος», για αλλαγή καλλιεργειών και εκμετάλλευση των εδαφών με προτεραιότητα στην πορτοκαλλιέργεια. Αυτή η προτίμηση – στροφή στην αγορά, επιφέρει και στροφή επιλογής αξιοποίησης των καλλιεργούμενων εδαφών και στο Αργολικό. Έτσι, η επιδιωκόμενη πρωτοβουλία του παπα-Μιχαήλ βρίσκει, τώρα, θετική ανταπόκριση. Οι συμπατριώτες του καλλιεργητές στρέφονται προς την πορτοκαλλιέργεια. Μάλιστα δε, ζητάνε για τα περιβόλια τους πορτοκαλιές ομφαλοφόρου ποικιλίας. Στο μεταξύ στις λαχαναγορές Αθήνας και Πειραιά προτιμάται το ομφαλοφόρο πορτοκάλι πού καταφτάνει από την Κέρκυρα [12].
Κερδίζει την προτίμηση του καταναλωτικού κοινού, λόγω των προαναφερθέντων πλεονεκτημάτων του, σε σύγκριση με τις μέχρι τότε διαδεδομένες ποικιλίες. Βέβαια, υπερτερούν και άλλες ποικιλίες, όπως π.χ. τα πορτοκάλια περιοχής Μυρτιάς Αγρινίου. Αυτή η προτίμηση του καταναλωτικού κοινού, έχει σαν επακόλουθο την ενθάρρυνση του παπα-Μιχαήλ και άνετα στοχεύει για την εξάπλωση της ομφαλοφόρου ποικιλίας στον τόπο του.
Αρχίζει την διανομή εμβολιασμένων σε ομφαλοφόρο ποικιλία δενδρυλλίων πορτοκαλιάς, όχι μόνο στο Αργολικό, αλλά και στις γειτονικές περιοχές. Με τον καιρό, μακρύτερα, μέχρι και στα σύνορα Αργολιδο – Κορινθίας. Εδώ, αξίζει να σταθεί κανείς, για να αναλογισθεί και να εκτιμήσει, όσο πρέπει, την σπουδαιότητα της μεγάλης συμβολής του παπα-Μιχαήλ, σε ό,τι αφορά στην διάδοση της,οικονομικού ενδιαφέροντος, καλλιέργειας της ομφαλοφόρου πορτοκαλιάς, με τις προσοδοφόρες αποδόσεις στην αγορά, και την υπέροχη εκμετάλλευση των εδαφών. Επί πλέον δε την επακολουθήσασα δραστηριοποίηση των άνεργων αγροτικών χεριών, που έπιαναν στα χέρια τους, όλο και περισσότερα χρήματα.
Με μεράκι συνεχίζει ο ακούραστος ανακαινιστής παπα-Μιχαήλ το κοινωνικού χαρακτήρα έργο του, με τις όποιες θετικές οικονομικές και βιοτικές επιπτώσεις. Σε επίπεδο κοινοτικό (άμεσο) και εθνικό (έμμεσα). Σαν άριστος δενδροκόμος επαυξάνει, σε εδαφικές εκτάσεις, το φυτώριό του, με σκοπό την εξασφάλιση δενδρυλλίων ομφαλοφόρου πορτοκαλιάς. Μαζεύει καρπούς νεραντζιάς, για να εξασφαλίζει τους σπόρους τους, που του χρησιμεύουν σαν πολλαπλασιαστικό υλικό. Τους σπέρνει και όταν φυτρώνουν τα δενδρύλλια και αποκτούν ηλικία 2-3 ετών τα μπολιάζει. Σ’ αυτά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους τα περιποιείται, τα ποτίζει, τα σκαλίζει, τα βοτανίζει. Τα μεγαλώνει σαν τα «μάτια» του. Τα προσέχει και τα καμαρώνει. Ενθουσιάζεται. Ικανοποιείται. Προγραμματίζει.
Δεν άργησε η αναγνώριση
Σούστες καταφτάνουν την περίοδο εξαγωγής των μπολιασμένων δενδρυλλίων, για παραλαβή και μεταφορά τους, από το φυτώριο του παπα-Μιχαήλ στους αγρούς, για εγκατάσταση πορτοκαλεώνων. «Ώρα θερισμού»… των κόπων και των αγώνων του παπα-Μιχαήλ. Δεν άργησε και η στιγμή πρόσκλησης, για στενότερη συνεργασία με την Διεύθυνση Γεωργίας Αργολίδος, σε ό,τι άφορα στην προμήθεια – διάδοση, με τον επιβαλλόμενο βέβαια «ποιοτικό έλεγχο» των προωθούμενων απ’ αυτόν δενδρυλλίων.
Έτσι, ο π. Μιχαήλ Καββαθάς γίνεται ευρύτερα γνωστός και παραδεκτός. Αναγνωρίζεται ο ζήλος του και το αδιάπτωτο ενδιαφέρον του, για συνεχή προσπάθεια διάδοσης της καλλιέργειας της ομφαλοφόρου ποικιλίας πορτοκαλιάς. Αποκτά φήμη έμπειρου και έμπιστου φυτωριούχου. Μνημονεύεται σαν τοπικός ευεργέτης. Κάποια στιγμή διακόπτει τις φυτωριακές επιχειρήσεις του, αλλά δεν εγκαταλείπει το πολυσχιδές έργο που άρχισε. Συνεχίζει να διανέμει τα εναπομείναντα μπολιασμένα δενδρύλλια του φυτωρίου του. Συνεχίζει να παρακολουθεί τις φυτωριακές εργασίες των διαδόχων του. Σ’ όλους αυτούς τους μαθητές του, φτιάχνει τα «τζάκια» (τα σπορεία), τους μεταδίδει την τεχνική, και επεμβαίνει στην όποια αναγκαία μέριμνα – φροντίδα. Τους μαθαίνει πως να εμβολιάζουν στη νεραντζιά, σαν υποκείμενο, μπόλια από ομφαλοφόρες ποικιλίες. Συχνά τους επαναλαμβάνει ότι πρέπει να επαγρυπνούν, για την αδιάκοπη παρακολούθηση της πορείας των φυτωρίων. Γι’ αυτό oι γεροντότεροι μιλάνε γι’ αυτόν. Η φήμη του και το ευεργετικό πέρασμά του από το Αργολικό διατηρούνται στη μνήμη των κατοίκων και άλλων χωριών, όπως στο Κοφίνι, στον Παναρίτη.
Επιλεγόμενα
Ο μακαριστός π. Μιχαήλ Καββαθάς αποτελεί μια συνέχεια, με συνέπεια, στο χώρο της στρατιάς των αγαθών κληρικών των οποίων η ποιμαντική δραστηριότητα προεκτείνεται και διακλαδίζεται και σε εξωεκκλησιαστικούς τομείς. Κατόρθωσε την διείσδυση σε χώρους «καλλιεργητικών αναδιαρθρώσεων». Φρόντισε να μεταδώσει σε αμαθείς – ημιμαθείς αγρότες της γενέτειράς του, πού ήταν ταυτόχρονα και ενορίτες του, όσες αγροτεχνικές δεξιοτεχνίες απέκτησε, αφού, τελικά τους έπεισε να στραφούν προς την προσοδοφόρο καλλιέργεια της ομφαλοφόρου ποικιλίας πορτοκαλιάς.
Έτσι, ο π. Μιχαήλ Καββαθάς αναδείχθηκε ευεργέτης της γενέτειράς του. Αποδείχθηκε πολύτιμος συνεργάτης της Γεωργικής Υπηρεσίας Αργολίδος, σε ό,τι αφορά στην προώθηση της δενδροκομίας. Συνετέλεσε στην εξασφάλιση φυτωριακού υλικού, το οποίο σπάνιζε στην περιοχή, την εποχή εκείνη. Κατάφερε να κατευθύνει, κατά μεγάλο ποσοστό τους χωρικούς, όχι μόνο του Αργολικού, σε παραγωγικότερη, πλέον προσοδοφόρα καλλιέργεια, με αποτέλεσμα την οικονομική ανακούφισή τους.
Αυτή, η οικονομική ευχέρεια στην κάθε κοινότητα, αποτελεί υπόβαθρο του εν γένει βιοτικού επιπέδου. Επίσης, συνέβαλε, εμμέσως, θετικά στην εξάπλωση τηςΜελισσοκομίας, μια και οι φυτείες πορτοκαλιάς εξασφαλίζουν την συλλογή νέκταρος και γύρεως, πολύτιμα υλικά για την Μέλισσα. Επισημαίνουμε, τελειώνοντας, ότι η χειρονακτική – φυτοκομική ενασχόληση του μακαριστού Μιχαήλ Σπ. Καββαθά, ήταν μια σοβαρή κοινωνική λειτουργία για τον Άνθρωπο και την Ζωή, παράλληλα και με το σοβαρό και το κύριο Ιερατικό έργο του, που είχε επίκεντρο την θεία Λειτουργία. Έτσι, ο καλός ιερέας του Αργολικού υπηρέτησε πιστά και αποδοτικά στο Ναό του Θεού αλλά και στο ναό της Φύσεως.
Θεόδωρος Ι. Ψαριώτης
Γεωπόνος τ. καθηγητής της Χαροκοπείου
Ανωτάτης Σχολής Οικιακής Οικονομίας
ΠΗΓΗ: argolikivivliothiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου