-Η Ιερά μονή Διονυσίου γνωστή ως « Νέα Πέτρα » είναι κτισμένη πάνω σε στενό και απόκρημνο βράχο σε ύψος 80 μέτρων από τη θάλασσα, μεταξύ των μονών Γρηγορίου και Αγίου Παύλου.
Κτίτορας της μονής είναι ο όσιος Διονύσιος από την Κορυσό της Καστοριάς, ο οποίος με πολλές δυσκολίες και κόπους κατόρθωσε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα για την ανέγερση του μοναστηριού, στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα. Σ΄ αυτήν του την προσπάθεια ευγενικός χορηγός στάθηκε ο Αλέξιος Γ΄ Κομνηνός, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας, παρακινούμενος και από τον μητροπολίτη της πόλης Θεοδόσιο που ήταν αυτάδελφος του οσίου. Την πολιτική αυτή της δαψιλής χορηγίας προς τη μονή συνέχισαν οι Παλαιολόγοι και αργότερα πολλοί ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας.
-Ο πατριάρχης Αντώνιος Δ΄ το 1989 με σιγιλλιώδες γράμμα ανακηρύσσει τη μονή πατριαρχική και κατ΄ αυτό τον τρόπο προσδίδει αυτόνομη οντότητα. Με τη Διονυσίου συνδέεται και η σπουδαία προσωπικότητα του αγίου Νήφωνα, πατριάρχη ΚΠόλεως, ο οποίος στα μέσα του 15ου αιώνα εκάρη μοναχός της και μετά από πολλούς αγώνες επέστρεψε και πάλι στη μονή της μετανοίας του. Στις αρχές του 16ου αιώνα οι Μολδαβοί Ράδουλος και ο διάδοχός του Νεάγκος Βασσράβας κτίζουν το υδραγωγείο και τον πύργο του μοναστηριού. Το 1539 μια πυρκαγιά, ίσως η μοναδική τόσο ισχυρή στην ιστορία της μονής, αποτέφρωσε ικανό μέρος των κτισμάτων της που όμως σύντομα ανακαινίσθηκαν και αναπληρώθηκαν. Τον 16ο και 18ο αιώνα η μονή λόγω οικονομικών δυσχερειών μετατράπηκε σε ιδιόρρυθμο, αλλά στις αρχές του 19ου αιώνα θα επιστρέψει οριστικά στο κοινοβιακό σύστημα.
-Το Καθολικό της μονής, αφιερωμένο στο Γενέσιο του Τιμίου Προδρόμου, οικοδομήθηκε μαζί με τη μονή αλλά μια πυρκαγιά το 1534 το κατέστρεψε. Ο νέος ναός είναι ναός αυτός που ανοικοδομήθηκε αμέσως μετά τη χρονιά το 1540. Οι τοιχογραφίες του Καθολικού φαίνεται πώς έγιναν από τον εκπρόσωπο της Κρητικής σχολής Τζώρτζη περί το 1546. Αξιόλογο είναι το επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού και οι τοιχογραφίες της Αποκάλυψης ή αρχαιότερη πλήρης εικαστική έκφραση της αποκάλυψης στον Ορθόδοξο χώρο.
-Στη Διονυσίου βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας των χαιρετισμών ή του Ακάθιστου. Στο μοναστήρι υπάγονται 7 Κελλιά και αρκετά Καθίσματα. Επίσης διαθέτει 8 παρεκκλήσια και 6 εξωκκλήσια. Στη Διονυσίου ανήκει και το μετόχι Μονοξυλίτης το οποίο στα μέσα του 17ου αιώνα της μεταβιβάσθη από τη Λαύρα. Η Διονυσίου κατέχει την Πέμπτη θέση στην ιεραρχία των μονών. Στα κειμήλια της μονής αριθμούνται πολλά λείψανα αγίων, με πιο σημαντικά τη δεξιά του τιμίου Προδρόμου και τα τίμια λείψανα του αγίου Νήμφωνα. Αλλά σημαντικά κειμήλια είναι μια ανάγληφη παράσταση της Σταύρωσης σε ελεφαντοστό, έργο του 10ου αιώνα, κεντητά, σκεύη και άμφια. Στη βιβλιοθήκη της μονής βρίσκονται θυσαυρισμένα 1,100 χειρόγραφα, κάποια από αυτά εικονογραφημένα, και πάνω από 15.000 βιβλία με πολύτιμα αρχέτυπα και παλαίτυπα. Η μονή ανέδειξε στον αιώνα μας ασκητικές μορφές και λόγιους και σήμερα αριθμεί περί τους 50 μοναχούς.
(Δίπλα φωτογραφία Ι.Μονής)
Εκ www.mountathos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου