Από το 2005, ένας από τους τομείς που η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν έδινε ιδιαίτερη προσοχή ήταν το πρόγραμμα ανάπτυξης των Ενόπλων Δυνάμεων, και κυρίως η βελτίωση του συστήματος αεράμυνας (AD) . Για τον σκοπό αυτό το 2010, το Αζερμπαϊτζάν αγόρασε από τη Ρωσία 2 μεραρχίες πυραύλων S-300 με μεγάλη πιθανότητα αγοράς μίας ακόμα.
Σύμφωνα με εικόνες από το Google Earth αυτές οι μεραρχίες πυραύλων εδρεύουν στην πρωτεύουσα Baku όπου και πρωτοπαρουσιάστηκαν για πρώτη φορά κατά την διάρκεια στρατιωτικής παρέλασης το 2011.
Στο πλαίσιο της υπογραφείσας συμφωνίας με το Ισραήλ το 2011 ύψους 1,6 δισ. δολαρίων αποκτήθηκε το αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα «Barak 8″ (1 – 6 εκτοξευτές και 75 βλήματα) και το αμυντικό σύστημα EL/M-2080 Green Pine. Οι ισραηλινοί πύραυλοι «Barak-8″, έχουν κατασκευασθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να φέρονται και από μονάδες επιφανείας .
Το Ισραηλινό σύστημα EL/M-2080 Pine Green, ήταν το πρώτο σύστημα χώρας εκτός των χωρών της ΚΑΚ που εγκρίθηκε από το Αζερμπαϊτζάν, και το οποίο έχει την δυνατότητα να , διεξάγει, έρευνα, εντοπισμό, και παρακολούθηση των εκτοξεύσεων των πυραύλων μακρού βεληνεκούς . Το σύστημα έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει στόχους σε απόσταση 500 χιλιομέτρων και είναι σε θέση να παρακολουθεί πάνω από 30 στόχους ταυτόχρονα που κινούνται με ταχύτητα έως και τα 3000 m / sec.
Κατά τη διάρκεια της παραπάνω περιόδου οι ΕΔ του Αζερμπαϊτζάν αγόρασαν αριθμό ουκρανικών συστημάτων αεράμυνας καθώς επίσης και ηλεκτρονικούς σταθμούς αναγνώρισης “Kolchuga-M”.
Τον Φεβρουάριο του 2011, ο διευθυντής της εταιρείας από την Λευκορωσία «Tetraedr» ενημερώθηκε για την επιθυμία του Αζερμπαϊτζάν για αγορά των αντιαεροπορικών πυραύλων T-38 «Stilet».
Έτσι λοιπόν τα τελευταία 7 χρόνια, το Αζερμπαϊτζάν έχει αποκτήσει συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας από Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Ισραήλ καθώς επίσης και σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα πληροφοριών, αλλά και αντιαεροπορικούς πυραύλους. Έχοντας παράλληλα σε εφαρμογή διάφορα προγράμματα για τον εκσυγχρονισμό του υπάρχοντος οπλοστασίου αντιαεροπορικών συστημάτων που διαθέτει .
Την περίοδο 2008-2011, η λευκορωσική εταιρεία «Tetrahedron» υλοποίησε δύο διαφορετικά προγράμματα για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων C-125M «Pechora» και 9K33M3 «Osa-AKM»,. Ως μέρος του προγράμματος εκτελείται με τη βοήθεια της εγχώριας εταιρείας «Azairtecservise», η αναβάθμιση του συστήματος P-125-2TM.
Μετά την αναβάθμιση η διάρκεια της χρήσης του εν λόγω συστήματος παρατάθηκε για άλλα 15 χρόνια. Ως αποτέλεσμα του εκσυγχρονισμού σε 35 πυραύλους είναι η αύξηση του κατακόρυφου βεληνεκούς κατά 7 χλμ. και της ακτίνας δράσης κατά 25 km. Οι πύραυλοι αυτοί έχουν τη δυνατότητα να καταρρίπτουν στόχους, που κινούνται με ταχύτητα των 900 m / s. Την ίδια στιγμή, αυξημένη είναι και ακρίβεια της καταστροφής στόχου.
Ένα άλλο αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα, προσαρμοσμένο στο επίπεδο των 9K33-1T «Osa-1T» μετά την αναβάθμιση της εταιρείας «Tetrahedron» κατά την περίοδο 2008-2009, είναι το 9K33M3 «Osa-AKM» το οποίο παρέχει αυξημένη προστασία από πολύπλοκα εμπόδια, καθώς διαθέτει αυτοματοποιημένο σύστημα διοίκησης και ελέγχου. Στο εκσυγχρονισμένο αυτό συγκρότημα «Osa-1T» το νέο σύστημα επιτρέπει την αναχαίτιση οποιουδήποτε στόχου που κινείται με ταχύτητα 700 m / s.
Το συγκρότημα περιλαμβάνει επιπλέον ένα ηλεκτρόο-οπτικό σύστημα OES-1T, teplopelengator με εύρος λειτουργίας 8-12 mm, αποστασιόμετρο λέιζερ για τον καθορισμό του εύρους μήκους των στόχων, καθώς και συστήματα ραντάρ. Βάση του νέου ηλεκτρονικού οπτικού συστήματος επιτρέπεται η χρήση πυραύλων, ακόμη και σε περίπτωση ηλεκτρονικού πολέμου αλλά και χρήσης αντι-ραντάρ πυραύλων. Λόγω της αναβάθμισης έως και 80% του συνόλου των μονάδων βελτιώθηκε παράλληλα και η αξιοπιστία του συγκροτήματος. Κατά τη διάρκεια της δοκιμής, το σύστημα «Osa-1T» απέδειξε την ικανότητα του να καταστρέφει όλων των ειδών τους στόχους.
Σε γενικές γραμμές, η αεράμυνα του Αζερμπαϊτζάν διαθέτει αντιαεροπορικά συστήματα πολύ μεγάλου βεληνεκούς (200-500 χλμ.), όπως το ισραηλινό σύστημα EL/M-2080 Green Pine, για βεληνεκές 29-40 χλμ- 250 χλμ. διαθέτει τα συστήματα , S-200 «Vega» και το S -300PMU-2 «Favorit».
Για λόγους σύγκρισης, μπορούμε να πούμε ότι με αυτά τα αντιαεροπορικά συστήματα το Αζερμπαϊτζάν υπερέχει της τουρκικής αεράμυνας, η οποία διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ.
Επιπλέον υπογραμμίζεται ότι η αεράμυνα του Αζερμπαϊτζάν διαθέτει τα συστήματα S-125-2TM Pechora, 9A33-1T “Osa”, Buk-M1-2, 9K35 “Strela-10” και 2K11 “Krug” εναντίον «κλειστών στόχων» .
Σύμφωνα με στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες, το σημερινό σύστημα της αεράμυνας του Αζερμπαϊτζάν διατηρεί την πλήρη υπεροχή όχι μόνο στο έδαφος της ίδιας της χώρας αλλά και στον εναέριο χώρο πάνω από την Αρμενία καθώς και στην ΒΔ πλευρά της αυτόνομης δημοκρατίας του Nakhchivan. Λόγω της αγοράς από τις ΗΠΑ του υπερσύγχρονου ραντάρ, TRML-4D είναι δυνατό να ελέγχει πλήρως και τον εναέριο χώρο πάνω από την Κασπία Θάλασσα.
Ο εναέριος χώρος πάνω από την διεκδικούμενη υπο των αρμενικών δυνάμεων περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και των γύρω περιοχών βρίσκεται υπο την συνεχή «επίβλεψη» των συστημάτων ραντάρ ελέγχου του Αζερμπαιτζάν που βρίσκονται στις περιοχές Beylagan, Fizuli, Aghjabadi, Geygel και Kurdamir, καθώς και στην Nakhchivan.
Οι πύραυλοι που διαθέτουν οι ΕΔ του Αζερμπαϊτζάν και βρίσκονται κοντά στην γραμμή των συνόρων, θεωρούνται ως πιθανή πηγή κινδύνου για το αεροδρόμιο Khojaly, το οποίο πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία από Αρμενίους.
Γ. Μοτσάκος
Ειδικός σε Θέματα Άμυνας και Ασφάλειας Πληροφοριών
http://en.apa.az/news/186770